Marcel Daniëls: Calamiteiten melden om zorg te verbeteren
In de uitzending van Zembla van 2 maart stond de vraag centraal waarom calamiteiten niet gemeld worden. Marcel Daniëls, cardioloog en bestuurslid van de Federatie Medisch Specialisten, reageerde als volgt in de uitzending: "Dat is waar de Federatie Medisch Specialisten voortdurend op hamert: een calamiteit wordt gemeld en uitgezocht zodat we met z’n allen in Nederland er van kunnen leren". Daniëls vindt dat ook bij twijfel of iets een calamiteit is, we voordeel hebben bij het melden ervan.
Hij vervolgt: "De vraag is natuurlijk: wat ligt er ten grondslag aan het niet of met terughoudendheid melden? We willen toch met zijn allen een cultuur waarin we ervanuit kunnen gaan dat we willen leren van dingen die fout gegaan zijn."
Richtlijnen
Zembla laat ook zien dat er mogelijk niet volgens de geldende richtlijnen is behandeld en dat dit van te voren niet is besproken met de ouders van de patiënt. De arts moet de patiënt vóór en na de behandeling altijd goed informeren. Marcel Daniëls zegt daarover in Zembla: "Als je naar een centrum of dokter gaat voor een ingreep, dan moet je er ook op kunnen vertrouwen dat dat centrum en die dokter de kennis en kunde met zich meebrengen, zoals we met z’n allen in Nederland hebben afgesproken."
Open cultuur
Als er iets fout gaat, is het van belang dat een arts daar open over is. De Federatie Medisch Specialisten benadrukt nogmaals altijd een melding te doen als er iets is fout gegaan. In iedere instelling moet een interne meldingsprocedure aanwezig zijn waardoor men veilig kan melden. Bij kwaliteitsvisitaties wordt het functioneren van een vakgroep of maatschap tegen het licht gehouden door collega’s vanuit de wetenschappelijke vereniging. Tijdens kwaliteitsvisitaties wordt aandacht geschonken aan de cultuur binnen en om de vakgroep of maatschap heen; hiervan is het melden van en omgaan met incidenten, complicaties, en calamiteiten een onderdeel.
Visiedocument Optimaal Functioneren
In het visiedocument Optimaal Functioneren van de Federatie Medisch Specialisten staan naast de kwaliteitsvisitaties, alle afspraken en verbeterinstrumenten met als doel het functioneren van medisch specialisten continu te verbeteren. Zo nemen medisch specialisten deel aan methoden van reflectie zoals ‘individueel functioneren medisch specialist’ (IFMS). De vakgroep waar de medisch specialist deel van uitmaakt, is medeverantwoordelijk voor het functioneren van haar leden. Daarnaast is het van belang dat de medische staf en raad van bestuur een vinger aan de pols houden bij alle vakgroepen en een open cultuur en een voortdurend leerklimaat stimuleren. In de raden van toezicht moet de wijze waarop het bestuur van de instelling omgaat met het functioneren van medisch specialisten een vast aandachtspunt zijn. Alle genoemde partijen hebben een verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor het optimaal functioneren van medisch specialisten.